Cơ Xương Khớp

Chào bạn,
Chóp xoay (rotator cuff trong tiếng Anh, coiffe des rotateurs trong tiếng Pháp) là nhóm gồm 4 cơ của khớp vai theo thứ tự từ trước ra sau đó là cơ dưới vai, cơ trên gai, cơ dưới gai và cơ tròn bé. Nhóm các cơ này có tác dụng giữ vững khớp vai một phần không cho trật khớp và có nhiệm vụ cử động vai giúp cho khớp vai là khớp duy nhất trong cơ thể có tầm vận động rất lớn. Khớp vai cũng là khớp được sử dụng nhiều trong suốt đời người và đây cũng chính là điểm làm cho chóp xoay dễ bị viêm hay đứt. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng viêm hay đứt chóp xoay bao gồm:
- Yếu tố cơ học (cử động của gân trên gai)
- Yếu tố gân (sử dụng quá nhiều)
- Yếu tố mạch máu (vùng giảm tưới máu, thiếu máu chức năng)
- Bệnh lý thoái hóa chóp xoay (viêm màng hoạt dịch gân cấp, bệnh lý gân thoái hóa, rách chóp xoay do dinh dưỡng chóp xoay)
Tùy thuộc tình trạng viêm hay rách chóp xoay, rách lớn hay nhỏ, tuổi bệnh nhân mà sẽ có những chiến lược điều trị khác nhau. Thông thường sẽ bắt đầu bằng việc điều trị bằng thuốc kháng viêm giảm đau, giãn cơ kèm thêm việc tập vật lý trị liệu làm hạ vai xuống. Tuy nhiên việc tập phải nhẹ nhàng vì người ta ví khớp vai như con ốc sên khi đụng sẽ co rút lại, nếu tập gây đau đớn sẽ làm tình trạng nặng hơn. Thời gian uống thuốc sẽ dài hơn. Tiêm corticoide vào khớp vai là một rong số phương pháp điều trị nhưng phải rất cẩn thận vì nếu bị nhiễm trùng sẽ rất tai hại. Trong trường hợp uống thuốc không bớt hoặc chóp xoay bị rách thì phương án tiếp theo sẽ là mổ khâu lại gân. Có nhiều phương pháp mổ nhưng hiện tại đa số áp dụng phương pháp làm nội soi. Phương pháp nội soi cho kết quả tương đương mổ mở nhưng làm giảm thiểu tình trạng tổn thương cơ xung quanh, thời gian hồi phục nhanh hơn. Vết mổ nhỏ hơn, ít đau sau mổ. Tuy vậy phương pháp này đòi hỏi phẫu thuật viên phải được huấn luyện kỹ để quen với kỹ thuật, bệnh viện cần trang thiết bị nhiều hơn và giá thành cao hơn. Hiện tại thành phố Hố Chí Minh đã triển khai được phương pháp mổ nội soi này ở một số ít bệnh viện.
Sau khi mổ xong bệnh nhân cần được hạn chế cử động tay trong khoảng thời gian ít nhất là 3-6 tuần để gân lành và sau đó là chương trình tập vật lý trị liệu để lấy lại tầm hoạt động cho khớp vai. Tỉ lệ gân lành chung là khoảng 75%, tuy nhiên tỉ lệ bệnh nhân hài lòng, bớt đau sau mổ lên đến 90% hoặc hơn tùy theo tác giả.
Làm gì để hạn chế chóp xoay rách?
Lời khuyên là khi lớn tuổi nên tránh các động tác dạng, xoay ngoài hay xoay trong vai đột ngột, đừng nên xách vật nặng một cách đột ngột như nhấc đuôi xe gắn máy hay khiêng chậu hoa, nên dùng các loại xe kéo thay vì phải mang hay xách túi đồ nặng. Đừng nên coi thường những cơn đau ở vai, những dấu hiệu đau đầu tiên có thể là là tình trạng viêm, nếu cố gắng hoạt động để hy vọng lướt qua cơn đau mà không được điều trị sẽ làm bệnh diễn tiến nặng hơn dẫn đến rách gân. Điều trị thuốc sớm và nghỉ ngơi ở giai đoạn viêm có thể hạn chế tình trạng rách gân. Một khi gân đã bị rách thì việc mổ khâu lại sớm sẽ có kết quả tốt hơn, giá thành thấp hơn do dùng ít chỉ khâu hơn. Thời gian hồi phục nhanh hơn.
Chúc bạn sớm hồi phục!