Sắt là một khoáng chất cần thiết đối với các cơ quan trong cơ thể, tủy xương cần sắt để tạo ra tế bào hồng cầu. Sắt đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc của các phân tử hemoglobin. Sắt cũng giúp cơ bắp dự trữ và sử dụng ôxy. Thiếu sắt có thể gây mệt mỏi và làm giảm khả năng làm việc thể chất ở người lớn, cũng như có thể ảnh hưởng đến trí nhớ hoặc các chức năng tâm thần khác ở tuổi thiếu niên. Các biểu hiện mất ngủ, mệt mỏi, kém chú ý, kém tập trung, dễ bị kích thích hay gặp ở những người thiếu máu. Kết quả học tập của các em học sinh bị thiếu máu thấp hơn hẳn so với trẻ không bị thiếu máu và có thể khắc phục được sau khi bổ sung thêm viên sắt.
Khi bị thiếu máu thiếu sắt nặng và kéo dài, hiện tượng thiếu ôxy trong máu có thể làm tổn thương tim, não và các cơ quan khác của cơ thể. Thiếu máu thiếu sắt ảnh hưởng tới các hoạt động cần tiêu hao năng lượng. Nhiều nghiên cứu cho thấy, công suất lao động của những người thiếu máu thấp hơn hẳn người bình thường, thậm chí cả khi bị thiếu sắt mà chưa bộc lộ thiếu máu. Thiếu máu thiếu sắt ở mức độ rất nặng có thể gây tử vong.
Thiếu máu thiếu sắt nên ăn gì?
Vậy thiếu máu ăn gì?
Chế độ dinh dưỡng trong điều trị thiếu máu thiếu sắt bao gồm: đủ năng lượng, giàu đạm nguồn động vật, đủ vitamin C, hạn chế các thực phẩm ảnh hưởng đến hấp thu sắt và chế biến thực phẩm để đảm bảo hấp thu sắt tốt hơn.
Nguồn thực phẩm tốt cho người thiếu máu thiếu sắt
- Trứng các loại (trứng gà, trứng vịt).
- Gan (bò, lợn, gà, vịt, ngan) và các nội tạng khác (tim, thận).
- Thịt các loại: bò, lợn, gà, vịt.
- Cá, thủy sản: bao gồm cua biển, tôm, cá thu, trai, hàu, cá mòi, cá cơm.
- Các loại rau lá màu xanh như cần tây, rau đay, rau dền các loại, xương xông, lá lốt, rau ngót, rau bí, rau cải xanh, cải soong.
- Đậu đỗ như đỗ tương, đỗ đen, đỗ đỏ, đỗ xanh.
- Các loại thực phẩm tăng cường sắt như bánh bích quy bổ sung sắt, các loại ngũ cốc ăn liền, nước mắm bổ sung sắt, bột mỳ bổ sung sắt, sữa có bổ sung sắt.
- Gạo lứt nhiều sắt hơn gạo xay xát kỹ.
Các loại trái cây tốt cho người thiếu máu thiếu sắt
- Mận sấy: Mận sấy và các loại nước ép mận giàu chất sắt nên là loại trái cây này giúp điều trị bệnh thiếu máu tốt nhất. Kết hợp mận sấy vào bữa sáng hàng ngày để ngăn ngừa bệnh thiếu máu.
- Táo: Táo là một trong vô số các loại trái cây giúp tăng lượng máu. Táo có chứa vitamin C giúp cơ thể hấp thụ chất sắt không heme - chất sắt không từ động vật. Ăn một quả táo mỗi ngày để chống thiếu máu.
- Quả mơ: Quả mơ có nhiều chất sắt và giúp tăng nồng độ sắt của cơ thể. Hãy tạo thói quen tiêu thụ một số ít mơ hằng ngày cùng với bữa ăn sáng hoặc một bữa ăn nhẹ giữa ngày để tăng nồng độ sắt.
- Bưởi: Bưởi là một loại trái cây chứa nhiều vitamin C và là một trong những loại trái cây tốt nhất với người mắc bệnh thiếu máu. Bạn có thể ăn tươi hoặc uống dưới dạng nước ép bưởi.
- Chuối: Axit folic rất quan trọng trong xây dựng và duy trì các tế bào mới trong cơ thể. Nó cũng giúp điều trị thiếu máu, đặc biệt là với phụ nữ mang thai. Chuối chứa axit folic và là một trong vô số các loại trái cây giúp tăng lượng máu.
- Cam: Vitamin C cực kỳ cần thiết cho cơ thể vì nó giúp hấp thụ chất sắt mà chúng ta tiêu thụ. Trái cây có múi này là nguồn vitamin C tốt nhất. Cam rất giàu vitamin C và giúp ngăn ngừa thiếu máu thiếu sắt
- Xoài: Xoài rất giàu sắt và do đó nó là một trong những loại trái cây tốt nhất nên ăn khi bị thiếu máu.
- Trái kiwi:Trái kiwi là một loại trái cây giàu vitamin C. Nếu bạn bị thiếu máu và tiêu thụ thuốc có chất sắt, bạn cũng nên ăn kiwi. Kiwi là một trong những loại trái cây tốt nhất nên ăn khi đang bị thiếu máu.
- Lựu: Lựu chứa nhiều Vitamin C và sắt. Chúng không chỉ cải thiện dòng chảy của máu trong cơ thể, mà còn khá hiệu quả trong điều trị một số triệu chứng thiếu máu như chóng mặt, mệt mỏi, suy nhược,… Hãy tiêu thụ một quả lựu hàng ngày để ngăn ngừa thiếu máu.
Các thực phẩm ảnh hưởng hấp thu sắt
Một số loại thực phẩm ăn vào có thể làm giảm khả năng hấp thu sắt. Uống cà phê hoặc trà khi ăn có thể làm giảm hấp thu sắt từ 50 - 60%. Phytat trong một số loại ngũ cốc, đậu đỗ. Calci cũng có thể làm giảm hấp thu sắt trong bữa ăn, tuy nhiên chỉ nhận thấy các ảnh hưởng khi bổ sung calci với hàm lượng cao hơn là với chế độ ăn giàu calci.
Bên cạnh đó cũng có một số thực phẩm không chứa sắt nhưng khi ăn cùng với các loại thực phẩm giàu sắt có thể giúp tăng hấp thu sắt hơn. Thực phẩm chứa nhiều vitamin C hỗ trợ hấp thu sắt (có trong bưởi, cam, chanh, ổi, dâu tây, nhãn, quýt, ớt, cà chua...). Một cách khác để tăng hấp thu sắt từ nguồn gốc thực vật là ăn cùng thịt trong bữa ăn, thịt cũng là nguồn thực phẩm giàu sắt.