Khoảng 8 trong số 10 người có một hoặc nhiều cơn đau lưng dưới (đau thắt lưng) trong cuộc đời. Hầu hết các trường hợp đau lưng dưới không phải do một bệnh lý hoặc vấn đề nào đó nghiêm trọng, và nguyên nhân chính xác thường không rõ ràng, đây được gọi là đau lưng dưới không đặc hiệu. Trong hầu hết các trường hợp, cơn đau sẽ biến mất trong vòng sáu tuần nhưng có thể tái phát theo thời gian.
Lưng dưới được tạo thành từ các cơ gắn vào và bao xung quanh cột sống. Cột sống được tạo thành từ nhiều xương gọi là đốt sống hay xương sống. Các đốt sống thì khá tròn và giữa các đốt sống là đĩa đệm. Các đĩa đệm này bao gồm vòng xơ bao xung quanh và chính giữa là nhân nhầy, chất mềm giống như gel. Các đĩa đệm giúp hấp thu chấn động và cho phép cột sống hoạt động linh hoạt.
Các dây chằng rất chắc chắn bao quanh cột sống hỗ trợ và tăng thêm sức mạnh cho cột sống. Các cơ khác nhau được gắn vào cột sống cho phép cột sống có thể uốn cong và di chuyển theo các hướng khác nhau.
Cột sống bảo vệ cho tủy sống (Bên trong tủy sống có chứa đường dẫn truyền thần kinh đến và đi ra từ não bộ). Các dây thần kinh tủy sống đi ra từ giữa các đốt sống để lấy và nhận thông tin đến các bộ phận khác nhau của cơ thể.
Đau lưng dưới có thể là do bong gân của dây chằng
Đau lưng không đặc hiệu có nghĩa là cơn đau không phải do bệnh lý cụ thể nào có thể được tìm thấy. Người ta cho rằng trong một số trường hợp, nguyên nhân có thể là do bong gân (căng quá mức) của một dây chằng hoặc cơ vùng thắt lưng. Trong trường hợp khác thì nguyên nhân có thể là vấn đề của đĩa đệm giữa hai đốt sống, hay của một khớp nhỏ giữa hai đốt sống. Có thể có những vấn đề trong cấu trúc và mô vùng thắt lưng dẫn đến đau. Tuy nhiên, những nguyên nhân trên của cơn đau không thể chứng minh bằng thực nghiệm. Do đó, bác sĩ không thể nói chính xác nơi đau từ đâu đến, hoặc chính xác cái gì đang gây ra cơn đau, mặc dù vậy đau lưng dưới đặc hiệu thường không quá nghiêm trọng.
Triệu chứng của đau lưng dưới ra sao?
Đôi khi một cơn đau có thể xuất hiện ngay sau khi bạn nhấc một vật nặng, hoặc sau một cử động xoay người. Đôi khi nó có thể xuất hiện mà không có lý do khởi phát rõ ràng. Một số người bị đau lưng dưới chỉ sau một đêm ngủ dậy.
Mặc dù đau lưng dưới không đặc hiệu đôi khi được gọi là đau lưng dưới đơn giản, tuy nhiên đơn giản không có nghĩa là cơn đau nhẹ. Mức độ nghiêm trọng của các cơn đau có thể từ nhẹ đến nặng. Thông thường, cơn đau ở khu vực phía thắt lưng , nhưng đôi khi đau lan đến một hoặc cả hai mông hoặc đùi. Cơn đau thường được giảm nhẹ bằng cách nằm dài người. Cơn đau thường trở nên tồi tệ hơn nếu bạn đi lại, ho, hoặc hắt hơi. Vì vậy, đau lưng không đặc hiệu là đau cơ học thay đổi theo tư thế hoặc vận động.
Hầu hết cơn đau lưng dưới không đặc hiệu cải thiện nhanh chóng, thường là trong vòng một tuần hoặc có thể đôi khi lâu hơn. Tuy nhiên, một khi cơn đau đã giảm hoặc hết, thường sẽ có những cơn đau xuất hiện lại theo thời gian trong tương lai. Trong một số ít trường hợp, cơn đau kéo dài vài tháng hoặc lâu hơn. Điều này được gọi là đau lưng kinh niên (được thảo luận chi tiết hơn trong phần dưới).
Đau lưng dưới đặc hiệu có cần phải xét nghiệm?
Thường là không. Bác sĩ của bạn thường sẽ có thể chẩn đoán đau lưng dưới không đặc hiệu từ việc bạn mô tả đau lưng dưới, và khám bạn. Vì vậy, trong nhiều trường hợp, xét nghiệm không cần thiết. Không có xét nghiệm có thể chứng minh hoặc xác nhận đau lưng không đặc hiệu. Trong thực tế, một số bác sĩ cho rằng các bài kiểm tra thực sự có thể làm hại nhiều hơn lợi khi chẩn đoán là đau lưng không đặc hiệu. Ví dụ, các thuật ngữ kỹ thuật được sử dụng để báo cáo về chụp MRI đôi khi gây ra báo động, trong khi thực tế kết quả MRI cho biết những gì sẽ là bình thường đối với một độ tuổi nhất định và không phải là một nguyên nhân gây ra đau đớn.
Hướng dẫn hiện nay ở Anh khuyến cáo các xét nghiệm thường quy như X-quang và chụp MRI KHÔNG cần thực hiện nếu được chẩn đoán đau lưng dưới không đặc hiệu.
Các xét nghiệm như X-quang, MRI hoặc xét nghiệm máu có thể được khuyên trong các tình huống nhất định. Chủ yếu khi có triệu chứng hoặc dấu hiệu mà các bác sĩ thấy rằng có thể là một nguyên nhân tiềm ẩn nghiêm trọng của bệnh đau lưng.
Lời khuyên giúp chữa đau lưng dưới
Vận động càng nhiều càng tốt là lời khuyên giúp cải thiện tình trạng đau lưng dưới. Đừng đợi cho đến khi hết đau mà hãy vận động ngay sau khi bạn có thể, và trở lại các hoạt động bình thường càng sớm càng tốt. Thiết lập một mục tiêu mới mỗi ngày có thể là một ý tưởng tốt. Ví dụ, đi bộ xung quanh nhà trong ngày đầu, đi bộ đến các cửa hàng trong ngày tiếp theo…
Nên ngủ ở vị trí tự nhiên thoải mái nhất. Hãy thử kẹp một cái gối nhỏ giữa hai chân khi nằm ngủ nghiêng một bên giúp giảm bớt các triệu chứng vào ban đêm.
Nếu bạn cần uống thuốc giảm đau, tốt nhất là uống liên tục. Điều này tốt hơn so với việc uống bây giờ và uống lại khi cơn đau trở nên nặng hơn. Nếu bạn uống thuốc giảm đau thường xuyên, cơn đau có nhiều khả năng sẽ được nới lỏng và cho phép bạn tập thể dục và duy trì vận động.
- Paracetamol thường là đủ nếu bạn uống nó thường xuyên và đúng liều. Đối với người lớn là mỗi lần 1000 mg (thường là hai viên 500 mg), bốn lần một ngày.
- Thuốc giảm đau kháng viêm. Một số người thấy rằng thuốc giảm đau kháng viêm hoạt động tốt hơn so với paracetamol. Chúng bao gồm ibuprofen mà bạn có thể mua tại các hiệu thuốc hoặc siêu thị không cần toa bác sĩ. Các loại khác như diclofenac hoặc naproxen cần toa bác sĩ. Một số người cần lưu ý khi dùng kháng viêm khi bị bệnh hen suyễn, huyết áp cao, suy thận, suy tim.
- Thuốc giảm đau mạnh hơn như codein là một lựa chọn nếu kháng viêm không phù hợp hoặc không làm bớt đau. Codeine thường được đưa thêm vào paracetamol. Táo bón là một tác dụng phụ phổ biến từ codeine. Điều này có thể làm cho đau lưng tồi tệ hơn nếu rặn nhiều khi vào nhà vệ sinh. Để ngăn ngừa táo bón, cần uống nhiều nước và ăn thực phẩm có nhiều chất xơ.
- Chất giãn cơ như diazepam được kê thuốc cho vài ngày nếu các cơ bắp bị căng và làm cho cơn đau nặng hơn. Diazepam là một trong nhóm thuốc benzodiazepine có thể gây tình trạng lệ thuốc và cần được uống trong một thời gian càng ngắn càng tốt.