Chợ thời trang đồ cũ (quần áo second-hand, hàng thùng, hàng sida) được xem là thiên đường mua sắm của nhiều đối tượng: Giới sinh viên thích bởi ngân sách eo hẹp. Những bạn trẻ cá tính lùng vì muốn có món thời trang “độc” không đụng hàng. Những quý cô văn phòng cũng mê bởi ở đó họ có thể “săn” được những món đồ của nhiều thương hiệu nổi tiếng với giá cả vô cùng hấp dẫn... Nhưng đồ cũ nhiều khi lại gây cho khổ chủ lắm chuyện phiền toái.
Sức hút khó cưỡng
Đa phần các chợ quần áo “sida” đều được hình thành trong các khu chợ lớn, đông dân cư. Tại thành phố Hồ Chí Minh có 3 địa điểm bán đồ sida được nhiều người biết đến là chợ Bà Chiểu, chợ Trần Hữu Trang và chợ Hoàng Hoa Thám. Ở Hà Nội, khu Kim Liên, chợ Thành Công, Đông Tác, khu Nghĩa Tân, Bách Khoa, phố Đào Duy Anh, Hoàng Tích Chỉ... cũng là những tụ điểm lớn và nổi tiếng của thế giới hàng thùng. Giá rẻ, hàng độc đáo, hàng hiệu đã qua sử dụng là những điểm khiến chợ quần áo cũ có sức hút khó cưỡng.
Chợ thường tấp nập vào hai ngày cuối tuần vì đây là dịp các cửa hàng khui hàng mới. Từng kiện hàng lớn sẽ được mở và chị em thỏa sức lựa chọn các món đồ thời trang với giá chỉ vài ngàn tới vài chục ngàn đồng. Nhiều người phấn khởi bởi chỉ với vài trăm ngàn mà có thể mua được cả mớ đồ sành điệu không kém ai. Điều tạo nên sức hút cho chợ đồ cũ là dù bán các mặt hàng đã qua sử dụng nhưng nhiều nơi cũng cập nhật xu hướng khá nhanh nhạy, khi làng thời trang rộ lên mốt họa tiết kẻ sọc, áo dáng dài, màu neon bắt mắt, túi nhựa trong... thì ở chợ đồ cũ cũng có những món thời trang thời thượng với mẫu mã phong phú. Nhiều người rất vô tư mặc thử các trang phục nằm ngổn ngang trong mớ đồ cũ, nhiều bà mẹ không ngại ngần chọn từ quần áo cũ đến gấu bông, búp bê... cho bé cưng.
Hầu hết người đi mua quần áo “sida” đều có chung quan điểm, đồ mua về ngâm giặt sạch là được, cẩn thận thì luộc lên là “tiệt trùng”. Nhưng các bác sĩ chuyên khoa về da liễu, chống nhiễm khuẩn lại đều cho rằng loại quần áo này chứa rất nhiều nguy cơ truyền nhiễm các bệnh về da... Tuy nhiên, bên cạnh nhiều vấn đề bất cập, đồ second-hand cũng có những mặt tích cực nhất định: Việc luân chuyển quần áo cũ sang cho các đối tượng mới góp phần giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đối với môi trường vì việc tiêu hủy hoặc tồn đọng lượng quần áo cũ quá lớn sẽ gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là môi trường đất và môi trường nước. Đồng thời, nó cũng giúp người có điều kiện tài chính yếu không phải chi quá nhiều tiền cho quần áo đồng nghĩa với việc họ sẽ tiết kiệm được một khoản kinh phí nhất định.
Rất nhiều mầm mống gây bệnh trong đống quần áo cũ này
Nơi cư ngụ của vô vàn vi khuẩn
Bên cạnh những người xem chợ thời trang cũ là thiên đường mua sắm thì cũng không ít người hiếm khi và thậm chí không bao giờ ghé vào các khu chợ này, có thể do họ không có nhu cầu sắm đồ cũ nhưng quan trọng hơn là nhiều người đã hiểu rõ đồ cũ luôn là nơi “cư ngụ” của các loại nấm mốc, vi khuẩn... gây bệnh cho làn da. Quần áo cũ được chất đống trong kho là ổ của các loại nấm mốc, vi khuẩn và các loại bọ, một số khác còn tồn đọng nhiều hóa chất ngâm tẩy độc hại. Các căn bệnh thường thấy nhất khi sử dụng đồ cũ đó là viêm da, ghẻ, lậu, nhiếm nấm... Tại Mexico, sau khi phát hiện nhiều ca phát bệnh vì mặc đồ cũ, các tổ chức y tế và truyền thông nước này đã khuyến cáo người dân nên cẩn trọng khi mua quần áo second-hand. Năm 1985, để phòng tránh các “căn bệnh lạ”, Trung Quốc từng cho tiêu hủy 20 tấn quần áo cũ nhập từ Hồng Kông và Macao.
Thực vậy, người sử dụng rất dễ gặp những vấn đề sức khỏe cực kỳ phức tạp bởi hai nguyên nhân: Nếu đồ cũ chưa qua xử lý sẽ kéo theo các ký sinh trùng, nấm mốc; còn các kiện hàng đã qua xử lý cũng nguy hiểm không kém bởi “ủ” các hóa chất tẩy có hại cho sức khỏe. Hàng “sida” hầu hết đều xuất phát từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản... được thu gom theo nhiều cách và được làm sạch, làm mới bằng các loạt hóa chất độc hại có mùi đặc trưng - mùi đó là kết quả của quá trình tẩy rửa trang phục. Khi mang về, dù có được giặt sạch thì những chất tẩy độc hại vẫn có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng.
Theo chia sẻ của các bác sĩ chuyên khoa da liễu, nhiễm khuẩn của Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, những ký sinh trùng như con ghẻ khi chúng ra khỏi cơ thể khoảng 5 ngày thì chết, nếu việc thu gom, vận chuyển và buôn bán hàng sida ngắn hơn 5 ngày, nguy cơ lây bệnh ghẻ rất cao. Đặc biệt nguy hại là các dạng nấm - nhóm nguyên nhân gây bệnh qua da, bởi nấm có thể tồn tại qua nhiều năm. Một người bị nấm thải quần áo ra mà không được tiệt trùng thì người mặc sau đó sẽ bị lây nhiễm các bệnh như nấm bẹn, nấm thân, lang ben, nấm đồng tiền... Đặc biệt, đồ lót, đồ tắm cũ là thứ nguy hiểm nhất vì chúng có khả năng chứa nhiều vi khuẩn và nấm mốc, các bác sĩ da liễu khuyến cáo không nên sử dụng bởi một số siêu vi ở dạng tiềm ẩn có thể tồn tại lâu ngày trên vật dụng, bao gồm siêu vi gây bệnh u mềm lây hay mụn cóc... Rất nhiều trường hợp đã bị mắc bệnh vùng kín như lậu, hắc lào, nấm vì mặc đồ lót cũ.
Vì vậy, ngoài nhu cầu mặc đẹp thì chị em cũng cần phải chú ý tới trang phục sạch sẽ. Theo lời tư vấn của TS. Vũ Mạnh Hùng, chuyên khoa da liễu, những chị em là tín đồ của quần áo hàng thùng chú ý hạn chế thử đồ cũ chưa giặt, khi mua về nhất định phải khử trùng cẩn thận trong nước pha bột giặt, giặt kỹ, phơi nắng to ngoài trời vài lần và nên là quần áo để hạn chế tối đa nấm, vi khuẩn gây bệnh. Chỉ có thể sử dụng quần áo bên ngoài, tuyệt đối không nên mặc đồ lót, áo tắm bởi những ký sinh có trong quần áo lót, áo tắm hàng thùng có thể gây các biến chứng nguy hiểm cho chị em như viêm loét da, viêm vùng kín, vô sinh... Thực tế, nhiều vi khuẩn ngay cả khi được khử trùng tốt, giặt sạch vẫn không bị tiêu diệt và vẫn có thể gây những bệnh về da liễu và phụ khoa bất cứ lúc nào. Hàng năm, các cơ sở y tế phải tiếp nhận rất nhiều ca liên quan đến các bệnh của chị em. Nhiều bệnh nhân cho biết họ rất sạch sẽ và giữ gìn sức khỏe, nhưng chính họ đã phải hoảng hốt vì nguồn cơn căn bệnh lại đến từ sở thích mặc đồ đã qua sử dụng!
Trần Trung Việt
