Theo thống kê tỷ lệ thai nhi dị dạng ở Việt Nam hiện là 3%, hay gặp nhất là dị tật ở hệ thống thần kinh, đầu - mặt - cổ, ngực - bụng. Siêu âm là cách hiệu quả và đơn giản để phát hiện các khiếm khuyết này.
Lo lắng về sức khỏe thai nhi, vậy nên các mẹ bầu cần bắt đầu xét nghiệm dị tật thai nhi ở tuần thứ mấy? Nếu bỏ qua thời điểm vàng thì sẽ khó phát hiện bệnh down và một số dị tật do bất thường nhiễm sắc thể khác ở thai nhi.
Xét nghiệm dị tật thai nhi ở tuần thứ mấy?
Theo các bác sĩ chuyên môn, có 3 lần siêu âm được coi là bắt buộc để xác định thai có bình thường hay không, đó là:
12-14 tuần: Ở thời điểm này, siêu âm giúp tính tuổi thai cực kỳ chính xác. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm duy nhất có thể đo khoảng sáng sau gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm (gây bệnh down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành...). Ngoài 14 tuần, việc đo này sẽ không còn chính xác nữa. Nếu khoảng sáng sau gáy tăng, vào tuần thứ 18, thai phụ cần được chọc ối để chẩn đoán bệnh down và siêu âm hình thái xem có dị dạng hay không.
Bắt đầu xét nghiệm dị tật thai nhi ở tuần thứ mấy? - Tuần thứ 12-14 là phù hợp nhất
21-24 tuần: Nếu người mẹ không quá béo, máy siêu âm tốt và trình độ bác sĩ ổn thì việc siêu âm lúc này có thể giúp phát hiện hầu hết các bất thường về hình thái của thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng. Lần siêu âm này rất quan trọng vì nếu cần đình chỉ thai nghén thì phải làm trước tuần thứ 28. Sau thời gian đó, nếu kích thích đẻ non thì thai dị tật vẫn có thể sống, và việc chẩn đoán trước sinh sẽ không còn ý nghĩa.
Việc siêu âm chỉ giúp phát hiện các bất thường về hình thái - nghĩa là những gì nhìn thấy được - chứ không chẩn đoán được các rối loạn về chức năng. Có khi hình thái của cơ quan không bình thường nhưng chức năng vẫn tốt và ngược lại. Các rối loạn chức năng chỉ có thể phát hiện sau khi em bé ra đời.
30-32 tuần: Lần siêu âm này giúp phát hiện một số vấn đề hình thái xảy ra muộn như bất thường ở động mạch, tim và một vùng cấu trúc của não. Ngoài ra, siêu âm lúc 30-32 tuần cũng giúp nhận biết tình trạng phát triển chậm trong tử cung - một nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau đẻ.
Ngoài 3 lần xét nghiệm trên, các bác sĩ cũng khuyến cáo, tất cả các thai phụ nên làm xét nghiệm sàng lọc mang tên Triple test, giúp dự đoán nguy cơ dị dạng nhiễm sắc thể của thai. Nếu kết quả dưới 1/250 thì có thể yên tâm là em bé hoàn toàn bình thường. Xét nghiệm này chính xác đến 95,5%, tuy nhiên cũng chỉ có giá trị khi được thực hiện vào tuần thai 14-17. Chi phí cho một lần làm Triple test là 250.000 đồng
Xét nghiệm dị tật thai nhi ở tuần thứ mấy?
Tuy nhiên, không phải phòng khám nào có máy và bác sĩ siêu âm cũng có thể chẩn đoán dị tật thai nhi. Việc đo khoảng sáng sau gáy hay siêu âm hình thái đều phải được đào tạo chuyên môn riêng. Trong khi đó, các trường y ở Việt Nam hiện chưa có môn này. Hiện nay các cơ sở chuyên về sản khoa hay trung tâm khám bệnh lớn thường có bác sĩ có chuyên môn về siêu âm chẩn đoán dị tật thai nhi. Còn những cơ sở y tế khác, đặc biệt là các tỉnh, rất ít bác sĩ đủ khả năng trong lĩnh vực này.
Mặt khác, để siêu âm hình thái thai nhi, thời gian thực hiện ít nhất phải là 10-15 phút để rà soát hết các cơ quan. Trong khi đó, các phòng siêu âm thông thường hiện nay chỉ làm trong 5-6 phút, đo các chỉ số cơ bản như cân nặng, tim thai, chiều dài xương đùi, kích thước lưỡng đỉnh, ngày dự sinh… Đó là nguyên nhân khiến khá nhiều trẻ dị tật nặng vẫn được sinh ra, nhất là tại các địa phương mà hệ thống y tế chưa phát triển. Nhiều bà mẹ mặc dù đi khám và siêu âm nhiều lần khi mang thai nhưng đến tận khi con ra đời mới biết trẻ có tật khó sống.
Các mẹ bầu lưu ý, nguy cơ thai dị tật tăng nếu:
-
Mẹ trên 35, bố trên 55 tuổi.
-
Mẹ từng mang thai dị dạng.
-
Mẹ nhiễm virus trong 3 tháng đầu của thai kỳ.
-
Bố hoặc mẹ tiếp xúc với tia xạ, dioxin, hóa chất độc.
-
Mẹ có tiền sử sảy thai hay gia đình có người tâm thần, dị tật.
-
Bố/mẹ bị dị tật bẩm sinh hay tiền sử tiểu đường, cao huyết áp, thủy đậu.
Các mẹ bầu và bố thuộc những trường hợp này cần tìm hiểu nhiều thông tin về thời gian xét nghiệm dị tật thai nhi ở tuần thứ mấy để sớm có chẩn đoán chính xác. Ngay cả chụp MRI (cộng hưởng từ) cũng không phát hiện hết những bất thường của thai nhi và MRI chỉ có giá trị nhiều trong việc phát hiện những bất thường của hệ thống thần kinh như não, cột sống hoặc những bệnh lý sâu trong nội tạng.
Các mẹ bầu cần nên chủ động đi khám làm xét nghiệm để phát hiện dị tật của thai nhi sớm, và tốt nhất là ở tuần 11-12 để có những phương pháp chăm sóc và bảo vệ thai nhi hợp lý. Ngoài ra các mẹ bầu cần tìm đến các cơ sở y tế hoặc phòng khám uy tín để có thể nhận được chẩn đoán chính xác và các lời khuyên hợp lý hiệu quả nhất.
Đặt phòng khám siêu âm thai trực tuyến qua Finizz.com để được hỗ trợ nhanh chóng nhất nhé các mẹ bầu.
