Tổng quan
Suy gan cấp tính xảy ra khi gan mất khả năng hoạt động nhanh chóng. Thông thường hơn, suy gan phát triển chậm trong quá trình cả năm. Nhưng trong suy gan cấp, suy gan phát triển trong một vài ngày.
Suy gan cấp tính có thể gây ra nhiều biến chứng, bao gồm chảy máu quá nhiều và áp lực ngày càng tăng trong não. Một thuật ngữ khác cho suy gan cấp tính là suy gan kịch phát.
Nguyên nhân
Nguyên nhân vi sinh vật
Do các virut viêm gan A, B, C, E virut viêm gan B là nguyên nhân phổ biến nhất ở Việt Nam.
Các virut khác: Cytomegalovirus, Herpes, Epstein Barr, thủy đậu.
Vi khuẩn: gặp ở những bệnh nhân nhiễm khuẩn nặng và sốc nhiễm khuẩn, tỷ lệ tổn thương gan và suy gan cấp tới 20 – 25%.
Ký sinh trùng: sốt rét, sán lá gan, giun.
Do ngộ độc
Thuốc
Hay gặp nhất là Paracetamol kể cả với liều điều trị thông thường ở bệnh nhân nghiện rượu, hoặc được sử dụng cùng với các thuốc chuyển hóa qua enzyme Cytochrome 450 như các thuốc chống co giật.
Các thuốc khác: Isoniazide, Rifampicin, thuốc chống viêm không Steroid, Sulphonamides, Phenytoin, Tetracycline, Allopurinol,Ketoconazole, IMAO…
Quá liều Acetaminophen. Uống quá nhiều acetaminophen (Tylenol, những loại khác) là nguyên nhân phổ biến nhất của suy gan cấp tính. Suy gan cấp tính có thể xảy ra nếu dùng một liều rất lớn acetaminophen cùng một lúc, hoặc nó có thể xảy ra nếu dùng liều cao hơn khuyến cáo mỗi ngày trong nhiều ngày, đặc biệt là ở những người bị bệnh gan mãn tính.
Thuốc theo toa. Một số loại thuốc theo toa, bao gồm cả kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid và các thuốc chống co giật, có thể gây suy gan cấp tính.
Thảo dược bổ sung
Thuốc thảo dược bổ sung, bao gồm cả Kava, cây ma hoàng, skullcap và các cây làm thuốc, có liên quan đến suy gan cấp tính.
Chất độc
Chất độc có thể gây suy gan cấp tính bao gồm nấm hoang dã độc Amanita phalloides, đôi khi nhầm lẫn với các loài ăn được.
Ngộ độc các thuốc đông y, đặc biệt là chất bảo quản thuốc.
Điều trị
Điều trị suy gan cấp
Các loại thuốc để đảo ngược suy gan cấp tính ngộ độc do quá liều acetaminophen hoặc ngộ độc nấm được điều trị bằng các loại thuốc có thể đảo ngược tác dụng của độc tố.
Ghép gan, suy gan cấp tính không thể đảo ngược trong nhiều trường hợp. Trong những tình huống này, việc điều trị chỉ có thể là ghép gan. Trong quá trình cấy ghép gan, bác sĩ phẫu thuật loại bỏ gan bị hư hỏng và thay thế nó bằng gan khỏe mạnh từ các nhà tài trợ.
Điều trị biến chứng
Bác sĩ sẽ làm việc để kiểm soát các dấu hiệu và triệu chứng đang gặp phải và cố gắng ngăn ngừa các biến chứng do suy gan cấp tính. Chăm sóc này có thể bao gồm:
Làm giảm dịch dư thừa trong não. Não phù nề do suy gan cấp tính có thể tăng áp lực lên não. Người bệnh suy gan cấp sẽ được chỉ định thuốc giúp giảm sự tích tụ chất lỏng trong não.
Sàng lọc các bệnh nhiễm trùng bằng cách lấy mẫu máu và nước tiểu định kỳ kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng.
Những người bị suy gan cấp tính thường phát triển loét chảy máu trong đường tiêu hóa vì vậy cần đến bệnh viện để được bác sĩ chỉ định thuốc làm giảm nguy cơ chảy máu. Nếu bị mất rất nhiều máu, có thể yêu cầu truyền máu.