Giấc ngủ đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với chúng ta. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các chức năng của cơ thể đều giảm đi trong giấc ngủ sâu, nhờ đó mà cơ thể có điều kiện điều hòa lại quá trình chuyển hóa. Nếu con người không được ngủ trong một thời gian dài có thể dẫn đến rối loạn định hướng, ảo giác và hoang tưởng, nguy hiểm hơn có thể bị các rối loạn nhận thức nặng nề và cuối cùng dẫn đến tử vong.
Điều gì khiến bạn bị mất ngủ?
Có thể phân ra 2 nhóm nguyên nhân gây mất ngủ như sau:
Mất ngủ do sinh hoạt.
- Do hút thuốc lá, uống nhiều cà phê, do ăn nhiều nặng bụng trong đêm, ăn nhiều chất kích thích...
- Do rối loạn lịch thức ngủ trong ngày, như lịch làm việc thay đổi bất thường, làm việc theo ca không thường xuyên, do thay đổi múi giờ chênh lệch như khi đi du lịch đến các vùng có mức chênh lệch múi giờ từ 6-24 giờ.
- Do căng thẳng lo âu nhiều trong học tập, làm việc, trong cuộc sống hàng ngày.
- Do phân bổ giờ giấc ngủ không hợp lý, ngủ ngày quá nhiều.
Ngoài ra, theo sự phát triển tâm sinh lý ở mỗi người, chu kỳ thức ngủ sẽ thay đổi dần theo tuổi tác. Ở người cao tuổi, thời gian ngủ sẽ ít dần, có khuynh hướng ngủ muộn hơn và thức dậy sớm hơn. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất là chất lượng của giấc ngủ, sau khi ngủ dậy phải cảm thấy tinh thần sảng khoái, phấn chấn, thích làm việc.
Mất ngủ do nguyên nhân thực thể:
- Do dùng thuốc để điều trị bệnh: Như các thuốc điều trị đau đầu Migrain có chứa cafein, thuốc chống viêm như corticoide, thuốc lợi tiểu.
- Do bệnh lý: Các bệnh lý gây mất ngủ như đau đầu do viêm xoang, do tăng huyết áp, đau do viêm loét dạ dày tá tràng, đau do Zona, đau do kích thích thần kinh, đau trong bệnh khớp xương v.v... Việc điều trị phải chú ý vào nguyên nhân gây bệnh.
- Do loạn tâm thần chức năng hoặc thực thể, hoặc do trầm cảm.
Cách chữa mất ngủ
Cách chữa mất ngủ kéo dài tương đối khó so với điều trị các rối loạn giấc ngủ khác. Người bệnh được yêu cầu gạt bỏ tất cả các vấn đề trước khi đi ngủ. Nếu sau 5 phút lên giường nằm mà vẫn không ngủ thì nên ngồi dậy, ra khỏi giường và làm một việc gì đó. Đôi khi, cần thay đổi giường ngủ hay phòng ngủ. Nếu cảm thấy căng cơ thì cần phải làm các biện pháp thư giãn. Liệu pháp tâm lý ít kết quả cho mất ngủ. Thỏa mãn tình dục có thể có hiệu quả gây ngủ với nam giới nhưng ít hiệu quả với nữ giới.
Cách chữa mất ngủ hiệu quả nhất là cố gắng tìm hiểu nguyên nhân gây mất ngủ, thí dụ uống cà phê quá nhiều vào buổi tối hoặc trước khi đi ngủ, ăn quá nhiều chất cay nóng, ăn quá no vào buổi tối, đi du lịch đến nơi có sự thay đổi múi giờ quá lớn, do căng thẳng trong công việc... Sau khi tìm biết được nguyên nhân, người bệnh có thể sẽ tự điều chỉnh để ngủ được mà không cần nhờ đến thuốc. Ngoài ra, nên tạo tâm trạng thư thái để dễ dàng đi vào giấc ngủ, giường ngủ cần đặt nơi thoáng mát, chăn màn sạch sẽ...
Cách chữa mất ngủ bằng thuốc
Các thuốc bình thần (benzodiazepin) và thuốc ngủ (bacbituric) cho kết quả hạn chế do các thuốc này nhanh chóng bị “nhờn” thuốc và mất tác dụng sau một vài tuần điều trị. Một số thuốc chống trầm cảm và thuốc an thần mới được sử dụng và có hiệu quả tốt trong điều trị mất ngủ. Các thuốc này có ưu điểm là không gây phụ thuộc, không độc với gan, thận, cơ quan tạo máu... nên có thể sử dụng được lâu dài.
Điều trị chứng mất ngủ chủ yếu là điều trị triệu chứng, kết hợp với điều trị nguyên nhân nếu xác định được nguyên nhân gây mất ngủ. Vấn đề chẩn đoán xác định cũng như chỉ định điều trị nên theo ý kiến của thầy thuốc.
Cách chữa mất ngủ bằng các loại thảo mộc
Các loại cây cỏ như lạc tiên (chùm bao, nhãn lồng) có thể dùng riêng, luộc hoặc hấp và dùng ăn như rau giúp ngủ ngon, hoặc phối hợp với lá dâu tằm, lá vông, tim sen nấu nước uống là cách chữa mất ngủ khá hiệu quả; Trúc diệp (lá tre); Toan táo nhân (hột trái táo ta, táo chua) nấu nước uống thay nước trà, giúp giấc ngủ mau đến, có thể xem là một loại thuốc ngủ.
Cách chữa mất ngủ do làm việc quá sức
Bài thuốc: Củ mài sao vàng 20g; Long nhãn 10g; Hạt sen để cả tim (sao) 20g; Lá dâu 10g; Táo nhân (sao) 10g; Lá vông 10g; Bá tử nhân 10g; Sắc uống mỗi ngày là cách chữa mất ngủ do làm việc quá sức hoặc suy nghĩ lo âu căng thẳng, kèm theo là biểu hiện hay hốt hoảng, thấp thỏm lo âu, tim hồi hộp, hay quên, chân tay mỏi rũ, ăn uống kém, sắc da không tươi nhuận, cả đêm không ngủ được, hoặc lúc ngủ lúc thức, hay nằm mơ, dễ tỉnh giấc.
Cách chữa mất ngủ kèm theo triệu chứng buồn bực
Nếu bị mất ngủ kèm theo ù tai, đau lưng, uể oải không muốn làm việc, nóng nảy bứt rứt, có cảm giác bốc hỏa lên đầu mặt, đau đầu choáng váng, tâm phiền miệng khát, đêm ra mồ hôi trộm có thể áp dụng bài thuốc đậu đen 20g; Mè đen 10g; Hạt sen để cả tim (sao) 20g; Lá dâu 10g; Lá vông 20g; Vỏ núc nác 6g; Lá dâu tằm 20g; Lạc tiên 10g; Thảo quyết minh 10g. Sắc uống mỗi ngày. Đây là cách chữa mất ngủ khá hiệu quả mà bạn nên thử.
Cách chữa mất ngủ kèm theo hay chiêm bao
Để chữa mất ngủ cho người nhút nhát, hay cáu gắt, hư phiền, ngủ không yên, hay chiêm bao vớ vẩn bạn có thể áp dụng bài thuốc hạt sen 40g; Táo nhân sao đen 40g. Sắc uống mỗi ngày.
Cách chữa mất ngủ kèm theo đầy tức vị quản
Cách chữa mất ngủ kèm theo đầy tức vị quản, ợ hơi, khó chịu hoặc ăn ít, đại tiện không thông hoạt, bụng đau, chân tay bủn rủn là kết hợp các thảo mộc trần bì 10g; Hương phụ 12g; La bạc tử 10g; Mộc hương 15g; Chỉ thực 10g. Sắc uống mỗi ngày
Lời khuyên khi trị mất ngủ
Lối sống không điều độ là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra mất ngủ. Theo Hội Tâm thần học Mỹ, vệ sinh giấc ngủ không tốt có thể dẫn đến mất ngủ. Nhiều hành vi như hưng phấn quá trước khi ngủ hoặc thay đổi giờ giấc ngủ hằng ngày có thể dẫn đến mất ngủ. Do đó người bệnh cần lưu ý điều chỉnh hoặc thay đổi lối sống để có thể có giấc ngủ tốt như: thức giấc cùng một giờ hằng ngày, không dùng các chất kích thích thần kinh trung ương (cà phê, thuốc lá, rượu), tránh ngủ ban ngày, tập thể dục vào buổi sáng sớm, tránh các sự kiện gây kích thích, có thể nghe đài, xem tivi hoặc đọc sách, tắm nước ấm khoảng 20 phút trước khi đi ngủ, ăn vào một giờ nhất định trong ngày, không ăn nhiều trước khi đi ngủ, tham khảo và tập các bài tập thư giãn đầu óc và cơ bắp vào các buổi tối...