Bệnh lạc nội mạc tử cung là gì?
Lạc nội mạc tử cung là bệnh lý xảy ra khi nội mạc tử cung (là lớp màng lót bên trong tử cung) lạc chỗ đến một vị trí khác bên ngoài tử cung. Có khoảng 1/10 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ mắc phải bệnh lý này. Mô bệnh lạc chỗ thường được tìm thấy ở các vị trí sau:
- Màng bụng.
- Buồng trứng.
- Ống dẫn trứng.
- Mặt ngoài của tử cung, bàng quang , niệu quản , ruột và trực tràng.
- Khoảng trống phía sau tử cung (còn gọi túi cùng sau: cul-de-sac).
Bệnh lạc nội mạc tử cung có thể gây vô sinh?
Mô bệnh lạc chỗ phản ứng với sự thay đổi của nồng độ estrogen , một loại hormone ở nữ giới. Mô bệnh lạc chỗ có thể dày lên và gây chảy máu giống như chảy máu kinh vào kỳ kinh nguyệt. Điều này khiến cho các mô xung quanh có thể bị viêm và sưng tấy. Hiện tượng chảy máu của mô bệnh hàng tháng cũng có thể tạo ra mô sẹo, còn gọi là mô sẹo dính(adhesion). Đôi khi mô sẹo này khiến cho các cơ quan bị dính vào nhau. Hiện tượng chảy máu, viêm và hình thành mô sẹo có thể làm bệnh nhân thấy đau đớn, đặc biệt là trước và giữa kỳ kinh nguyệt.
Khoảng 40% phụ nữ vô sinh mắc bệnh lạc nội mạc tử cung. Hiện tượng viêm có thể gây hại cho tinh trùng hoặc trứng, hoặc cản trở việc di chuyển của chúng trong ống dẫn trứng và trong tử cung. Trong trường hợp bệnh nặng, các mô sẹo dính có thể làm tắc ống dẫn trứng.
Phương pháp chẩn đoán bệnh lạc nội mạc tử cung
Bác sĩ phụ khoa có thể phát hiện bệnh lạc nội mạc tử cung thông qua khám phụ khoa tổng quát. Tuy nhiên chỉ có bằng phương pháp nội soi ổ bụng bác sĩ mới có thể chắc chắn là bạn bị bệnh này. Đôi khi bác sĩ sẽ lấy một phần mô bệnh khi nội soi ổ bụng để làm xét nghiệm. Quá trình này được gọi là sinh thiết (biopsy) bệnh phẩm.
Điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung như thế nào?
Phương pháp điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng, các triệu chứng của bệnh, và tùy thuộc vào việc bạn có muốn có con hay không. Bệnh có thể được điều trị bằng thuốc, hoặc phẫu thuật, hoặc cả hai. Nếu đau là vấn đề chính, phương pháp điều trị bằng thuốc sẽ được sử dụng đầu tiên.
Các thuốc dùng để điều trị bệnh lạc nội mạc tử cung bao gồm thuốc giảm đau như thuốc kháng viêm nonsteriod (nonsteriodal anti-inflammatory drugs, viết tắt là NSAIDs); các thuốc nội tiết như thuốc viên tránh thai kết hợp, thuốc tránh thai chỉ chứa progestin (progestin-only medications), và chất đồng vận (chất có tác dụng tương tự) của hormone giải phóng gonadotropin (gonadotropin-releasing hormone agonists). Thuốc nội tiết giúp làm giảm quá trình phát triển của mô bệnh và tránh hình thành mô sẹo mới. Tuy nhiên các thuốc này không thể làm tiêu mô bệnh vốn đã hình thành sẵn.
Phẫu thuật có điều trị hoàn toàn bệnh lạc nội mạc tử cung?
Đa phần phụ nữ không thấy đau nữa sau khi được phẫu thuật. Tuy nhiên, khoảng 40-80% phụ nữ mắc bệnh lạc nội mạc tử cung bị đau trở lại trong vòng 2 năm sau phẫu thuật. Mức độ đau càng nhiều thì khả năng tái phát càng cao. Việc sử dụng thuốc tránh thai hoặc các thuốc khác sau khi phẫu thuật có thể kéo dài khoảng thời gian không bị đau.
Nếu đau nhiều và cơn đau không thuyên giảm sau điều trị, phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể là biện pháp cuối cùng. Khả năng tái phát cũng thấp hơn nếu buồng trứng cũng bị cắt bỏ. Nếu bạn muốn giữ lại buồng trứng, khả năng tái phát sẽ thấp hơn nếu những mô bệnh lạc chỗ cũng bị cắt bỏ khi thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tử cung.
Có khả năng rất thấp là cơn đau không hết ngay cả khi đã cắt bỏ tử cung và buồng trứng. Nguyên nhân có thể do mô bệnh hình thành ở nơi không thể nhìn thấy được hoặc không thể bị cắt bỏ khi phẫu thuật.